Geodezyjne podziały nieruchomości możemy podzielić w następujący sposób:
1. podziały na terenach uwidoczniony w miejscowych planach zagospodarowania przestrzennego jako tereny budowlane
2. podziału na terenach uwidocznionych w miejscowych planach zagospodarowania przestrzennego jako tereny rolne
3. podziały niezależnie od ustaleń miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego, a w przypadku braku planu od decyzji o warunkach zabudowy- sytuacje wyjątkowe określone w art. 95 ustawy o gospodarce nieruchomościami
Procedura podziałowa różni się od siebie w zależności na jakim terenie określonym w miejscowym planie zagospodarowania przestrzennego położona jest działka podlegająca podziałowi. W przypadku braku planu miejscowego ważne są informacje zawarte w decyzji o warunkach zabudowy i zagospodarowania terenu (wydanej wójta, burmistrza albo prezydenta miasta).
1. PODZIAŁY NA TERENACH BUDOWLANYCH
- Wstępny projekt podziału - pierwszą czynnością podczas procedury podziałowej jest sporządzenie wstępnego projektu podziału nieruchomości. Jest to najczęściej mapa zasadnicza z zaznaczoną na czerwono linią podziałową oraz powierzchnią działki dzielonej jak również powierzchniami działek projektowanych do wydzielenia. Zgodność proponowanego podziału nieruchomości opiniuje wójt burmistrz albo prezydent miasta w formie postanowienia.
- Geodeta ustala termin i zawiadamia właścicieli działki dzielonej oraz właścicieli działek sąsiednich o czynnościach podziałowych na gruncie. Podczas tych czynności geodeta przyjmuje granice działki dzielonej oraz wskazuje projektowane punkty graniczne w terenie w obecności zainteresowanych stron.
Często zdarza się sytuacja gdy granice dzielonej działki nie są znane, w takim przypadku geodeta wykonuje wznowienie znaków granicznych, wyznaczenie punktów granicznych lub ustalenie przebiegu granic działek ewidencyjnych w zależności jakie dokumenty znajdują się w zasobie geodezyjnym.
Podczas czynności na gruncie spisywany jest protokół z przyjęcia granic.
- Geodeta sporządza mapę z projektem podziału nieruchomości oraz wykaz zmian danych ewidencyjnych i wraz ze skompletowanym operatem przekazuje do ośrodka dokumentacji geodezyjnej i kartograficznej w celu weryfikacji. Po tym procesie na mapie przybijane są odpowiednie pieczęcie z klauzulą i mapę można wydać klientowi.
Mapę z projektem podziału wraz z wnioskiem o wydanie decyzji podziałowej i innymi dokumentami takimi jak m. in.: wypis z rejestru gruntów, wyrys z mapy ewidencyjnej, dokument stwierdzający tytuł prawny do nieruchomości dostarcza się do urzędu gminy lub miasta, a wójt, burmistrz albo prezydent miasta wydaje ostateczną decyzje podziałową.
2. PODZIAŁY NA TERENACH ROLNYCH
Podziały terenów rolnych w związku z ich ochroną przed nadmiernym rozdrobnieniem są ograniczone pod względem minimalnej powierzchni wydzielonej działki. Minimalna powierzchnia nowo powstałych działek to 30 a. W przypadku tak dzielonych nieruchomości procedura podziałowa jest uproszczona ponieważ podział nie jest opiniowany przez wójta, burmistrza lub prezydenta miasta, tym samym nie sporządza się też wstępnego projektu podziału działki. Nie jest też wydawana decyzja podziałowa. Pozostałe czynności są takie same jak podczas podziału na terenie budowlanym.
Wydzielenie działki o powierzchni mniejszej niż 30 a jest dopuszczalne jeśli wydzielana działka zostanie przeznaczona na powiększenie sąsiedniej nieruchomości lub dokonana zostanie regulacja granic między sąsiednimi nieruchomościami. W takich przypadkach procedura podziałowa jest taka sama jak w przypadku podziałów działek budowlanych z tą różnicą, że wójt, burmistrz albo prezydent miasta wyda decyzję warunkową, w której określi termin na przeniesienie praw do wydzielonych działek, termin ten nie może być dłuższy niż 6 miesięcy.
Działki mniejsze niż 30 a z terenów rolnych można też wydzielać jeśli będą one przeznaczone pod drogi wewnętrzne.
3. PODZIAŁY NIEZALEŻNIE OD USTALEŃ MIEJSCOWEGO PLANU ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO
Są to podziały w sytuacjach wyjątkowych określonych w art. 95 ustawy o gospodarce nieruchomościami.