Egzamin 22 luty 2025

1.      Proszę wskazać przypadki, kiedy o rozgraniczeniu nieruchomości orzeka sąd. Kto bierze udział w takim rozgraniczeniu i według jakich kryteriów ustala się granice? Jaka jest procedura ujawnienia orzeczenia sądu w bazie danych ewidencji gruntów i budynków? Podaj definicję znaku geodezyjnego?

Proszę wskazać przypadki, kiedy o rozgraniczeniu nieruchomości orzeka sąd.

Prawo geodezyjne i kartograficzne

Art. 33. 1. Wójt (burmistrz, prezydent miasta) wydaje decyzję o rozgraniczeniu nieruchomości, jeżeli zainteresowani właściciele nieruchomości nie zawarli ugody, a ustalenie przebiegu granicy nastąpiło na podstawie zebranych dowodów lub zgodnego oświadczenia stron.
2. Wydanie decyzji poprzedza:
1) dokonanie przez wójta, burmistrza (prezydenta miasta) oceny prawidłowości wykonania czynności ustalenia przebiegu granic nieruchomości przez upoważnionego geodetę oraz zgodności sporządzonych dokumentów z przepisami; w wypadku stwierdzenia wadliwego wykonania czynności upoważnionemu geodecie zwraca się dokumentację do poprawy i uzupełnienia;
2) włączenie dokumentacji technicznej do państwowego zasobu geodezyjnego i kartograficznego.
3. Strona niezadowolona z ustalenia przebiegu granicy może żądać, w terminie 14 dni od dnia doręczenia jej decyzji w tej sprawie, przekazania sprawy sądowi.

Art. 34. 1. Jeżeli w razie sporu co do przebiegu linii granicznych nie dojdzie do zawarcia ugody lub nie ma podstaw do wydania decyzji, o której mowa w art. 33 ust. 1, upoważniony geodeta tymczasowo utrwala punkty graniczne według ostatniego stanu spokojnego posiadania, dokumentów i wskazań stron, oznacza je na szkicu granicznym, sporządza opinię i całość dokumentacji przekazuje właściwemu wójtowi (burmistrzowi, prezydentowi miasta).
2. Organ, o którym mowa w ust. 1, umarza postępowanie administracyjne i przekazuje sprawę z urzędu do rozpatrzenia sądowi.
3. Sąd rozpatruje sprawy o rozgraniczenie nieruchomości w trybie postępowania nieprocesowego.
4. Przepisów ust. 1–3 i art. 31 ust. 4 nie stosuje się do sporów wynikłych przy wyznaczaniu granic nowo tworzonych nieruchomości na podstawie odrębnych przepisów.

Art. 36. Sąd, przed którym toczy się sprawa o własność lub o wydanie nieruchomości albo jej części, jest właściwy również do przeprowadzenia rozgraniczenia, jeżeli ustalenie przebiegu granic jest potrzebne do rozstrzygnięcia rozpatrywanej sprawy. W tym wypadku sąd w orzeczeniu zamieszcza również rozstrzygnięcie o rozgraniczeniu nieruchomości.

Art. 39. 1. Przesunięte, uszkodzone lub zniszczone znaki graniczne, ustalone uprzednio, mogą być wznowione bez przeprowadzenia postępowania rozgraniczeniowego, jeżeli istnieją dokumenty pozwalające na określenie ich pierwotnego położenia. Jeżeli jednak wyniknie spór co do położenia znaków, strony mogą wystąpić do sądu o rozstrzygnięcie sprawy.

Kto bierze udział w takim rozgraniczeniu i według jakich kryteriów ustala się granice?
Jaka jest procedura ujawnienia orzeczenia sądu w bazie danych ewidencji gruntów i budynków?

Prawo geodezyjne i kartograficzne

Art. 37. 1. Wykonanie orzeczeń sądowych o rozgraniczeniu nieruchomości odbywa się z udziałem geodety.
2. Prawomocne orzeczenia i ostateczne decyzje ustalające przebieg granic nieruchomości sąd lub organ rozstrzygający przesyła z urzędu w terminie 30 dni do sądów rejonowych właściwych do prowadzenia ksiąg wieczystych i do właściwych starostów, w celu ujawnienia ich w księgach wieczystych oraz w ewidencji gruntów i budynków.

Kodeks cywilny

Art. 153. Jeżeli granice gruntów stały się sporne, a stanu prawnego nie można stwierdzić, ustala się granice według ostatniego spokojnego stanu posiadania. Gdyby również takiego stanu nie można było stwierdzić, a postępowanie rozgraniczeniowe nie doprowadziło do ugody między interesowanymi, sąd ustali granice z uwzględnieniem wszelkich okoliczności; może przy tym przyznać jednemu z właścicieli odpowiednią dopłatę pieniężną.

Podaj definicję znaku geodezyjnego?

Prawo geodezyjne i kartograficzne

Art. 2. Ilekroć w ustawie jest mowa o:
5) znakach geodezyjnych – rozumie się przez to znaki z trwałego materiału, określające położenie punktów osnowy geodezyjnej;

2.      Czy można podzielić nieruchomość jeśli brak jest miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego, a gmina nie przystąpiła do jego uchwalenia. Jakie prawa przysługują samoistnemu posiadaczowi w dobrej wierze, który wzniósł budynek na nie swojej działce. W jakim trybie można dokonać wydzielenia działki dla samoistnego posiadacza który wzniósł budynek w dobrej wierze.

Czy można podzielić nieruchomość jeśli brak jest miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego, a gmina nie przystąpiła do jego uchwalenia.

Ustawa o gospodarce nieruchomościami

Art. 94. 1. W przypadku braku planu miejscowego – jeżeli nieruchomość jest położona na obszarze nieobjętym obowiązkiem sporządzenia tego planu – podziału nieruchomości można dokonać, jeżeli:
1) nie jest sprzeczny z przepisami odrębnymi, albo
2) jest zgodny z warunkami określonymi w decyzji o warunkach zabudowy i zagospodarowania terenu.

Jakie prawa przysługują samoistnemu posiadaczowi w dobrej wierze, który wzniósł budynek na nie swojej działce.

Kodeks cywilny
Art. 231. § 1. Samoistny posiadacz gruntu w dobrej wierze, który wzniósł na powierzchni lub pod powierzchnią gruntu budynek lub inne urządzenie o wartości przekraczającej znacznie wartość zajętej na ten cel działki, może żądać, aby właściciel przeniósł na niego własność zajętej działki za odpowiednim wynagrodzeniem.
§ 2. Właściciel gruntu, na którym wzniesiono budynek lub inne urządzenie o wartości przenoszącej znacznie wartość zajętej na ten cel działki, może żądać, aby ten, kto wzniósł budynek lub inne urządzenie, nabył od niego własność działki za odpowiednim wynagrodzeniem.

W jakim trybie można dokonać wydzielenia działki dla samoistnego posiadacza który wzniósł budynek w dobrej wierze.

Ustawa o gospodarce nieruchomościami

Art. 95. Niezależnie od ustaleń planu miejscowego, a w przypadku braku planu niezależnie od decyzji o warunkach zabudowy i zagospodarowania terenu, podział nieruchomości może nastąpić w celu:
2) wydzielenia działki budowlanej, jeżeli budynek został wzniesiony na tej działce przez samoistnego posiadacza w dobrej wierze;

3.     Proszę opisać czynność wyznaczenia punktów granicznych uprzednio ujawnionych w ewidencji gruntów i budynków. Kto może wykonać te czynności? Proszę w punktach wymienić chronologicznie czynności formalne i techniczne.

Proszę opisać czynność wyznaczenia punktów granicznych uprzednio ujawnionych w ewidencji gruntów i budynków.

Prawo geodezyjne i kartograficzne

Art. 39. 1. Przesunięte, uszkodzone lub zniszczone znaki graniczne, ustalone uprzednio, mogą być wznowione bez przeprowadzenia postępowania rozgraniczeniowego, jeżeli istnieją dokumenty pozwalające na określenie ich pierwotnego położenia. Jeżeli jednak wyniknie spór co do położenia znaków, strony mogą wystąpić do sądu o rozstrzygnięcie sprawy.
2. Wznowienia znaków granicznych dokonują, na zlecenie zainteresowanych, podmioty, o których mowa w art. 11.
3. O czynnościach wznowienia znaków granicznych zawiadamia się zainteresowane strony. Do zawiadomień stosuje się przepisy art. 32 ust. 1–4.
4. Z czynności wznowienia znaków granicznych sporządza się protokół.
5. Przepisy ust. 1–4 stosuje się odpowiednio przy wyznaczaniu punktów granicznych ujawnionych uprzednio w ewidencji gruntów i budynków.

Art. 32. 1. Wezwanie do stawienia się na gruncie doręcza się stronom za zwrotnym poświadczeniem odbioru, nie później niż 7 dni przed wyznaczonym terminem.
2. W wezwaniu należy poinformować strony o skutkach niestawiennictwa.
3. Nieusprawiedliwione niestawiennictwo stron nie wstrzymuje czynności geodety.
4. W razie usprawiedliwionego niestawiennictwa strony, geodeta wstrzymuje czynności do czasu ustania przeszkody lub wyznaczenia pełnomocnika – nie dłużej jednak niż na okres jednego miesiąca. 

Kto może wykonać te czynności?

Prawo geodezyjne i kartograficzne

Art. 11. 1. Wykonawcą prac geodezyjnych lub prac kartograficznych może być przedsiębiorca, jednostka organizacyjna, a także osoba legitymująca się uprawnieniami zawodowymi w dziedzinie geodezji i kartografii w przypadku wykonywania przez tę osobę funkcji biegłego sądowego lub mierniczego górniczego.
2. Wykonawca prac geodezyjnych podlegających obowiązkowi zgłoszenia organowi Służby Geodezyjnej i Kartograficznej ustanawia legitymującego się odpowiednimi uprawnieniami zawodowymi kierownika prac geodezyjnych.
3. W przypadku gdy wykonawcą prac geodezyjnych jest osoba wykonująca funkcję biegłego sądowego lub mierniczego górniczego, uznaje się ją za pełniącą funkcję kierownika prac geodezyjnych.

Art. 43. Uprawnienia zawodowe nadaje się w następujących zakresach:

2) rozgraniczanie i podziały nieruchomości (gruntów) oraz sporządzanie dokumentacji do celów prawnych;

Proszę w punktach wymienić chronologicznie czynności formalne i techniczne.

1.      Zgłoszenie pracy geodezyjnej staroście i pozyskanie materiałów zasobu
Prawo geodezyjne i kartograficzne
Art. 12. 1. Wykonawca prac geodezyjnych zgłasza prace geodezyjne przed ich rozpoczęciem:
3) właściwym miejscowo starostom, jeżeli celem tych prac jest:
b) wznowienie znaków granicznych, wyznaczenie punktów granicznych lub ustalenie przebiegu granic działek ewidencyjnych,

2.      Analiza dokumentów zasobu
Rozporządzenie w sprawie standardów
§ 7. Przy wykonywaniu prac geodezyjnych wykorzystuje się materiały zasobu, jeżeli wyniki analizy tych materiałów, przeprowadzone przez kierownika prac geodezyjnych pod względem dokładności, aktualności i kompletności, wskazują na ich przydatność do osiągnięcia celu pracy geodezyjnej i dokładności określonych w § 16 oraz § 20, z uwzględnieniem zasad określonych w § 18.
§ 17. 1. Geodezyjne pomiary sytuacyjne mające na celu wznowienie znaków granicznych lub wyznaczenie punktów granicznych wykonuje się z wykorzystaniem materiałów zasobu umożliwiających odtworzenie położenia tych punktów w terenie.

3.      Zawiadomienie stron
Prawo geodezyjne i kartograficzne
Art. 32. 1. Wezwanie do stawienia się na gruncie doręcza się stronom za zwrotnym poświadczeniem odbioru, nie później niż 7 dni przed wyznaczonym terminem.
2. W wezwaniu należy poinformować strony o skutkach niestawiennictwa.
3. Nieusprawiedliwione niestawiennictwo stron nie wstrzymuje czynności geodety.
4. W razie usprawiedliwionego niestawiennictwa strony, geodeta wstrzymuje czynności do czasu ustania przeszkody lub wyznaczenia pełnomocnika – nie dłużej jednak niż na okres jednego miesiąca.

4.      Czynności na gruncie

Rozporządzenie w sprawie standardów
§ 17. 1. Geodezyjne pomiary sytuacyjne mające na celu wznowienie znaków granicznych lub wyznaczenie punktów granicznych wykonuje się z wykorzystaniem materiałów zasobu umożliwiających odtworzenie położenia tych punktów w terenie.
2. Wznowione znaki graniczne lub wyznaczone punkty graniczne po ich stabilizacji lub zamarkowaniu podlegają geodezyjnemu pomiarowi sytuacyjnemu w nawiązaniu do poziomej osnowy geodezyjnej lub pomiarowej.
3. Wyniki wznowienia znaków granicznych lub wyznaczenia punktów granicznych zamieszcza się w protokole, o którym mowa w art. 39 ust. 4 ustawy, zawierającym:
1) oznaczenie kancelaryjne zgłoszenia pracy geodezyjnej;
2) identyfikator oraz nazwę obrębu ewidencyjnego;
3) numery działek ewidencyjnych;
4) imię i nazwisko oraz numer uprawnień geodety uprawnionego sporządzającego protokół;
5) datę sporządzenia protokołu;
6) wskazanie przepisów, na podstawie których wykonane zostały czynności wznowienia znaków granicznych lub wy znaczenia punktów granicznych;
7) oznaczenie oraz nazwa dokumentów, na podstawie których dokonano wznowienia znaków granicznych lub wyznaczenia punktów granicznych;
8) imiona i nazwiska właścicieli nieruchomości, użytkowników wieczystych lub innych władających wykazanych w księgach wieczystych lub ewidencji gruntów i budynków albo osób ich reprezentujących;
9) oznaczenie punktów granicznych objętych czynnościami wznowienia znaków granicznych lub wyznaczenia punktów granicznych z uwzględnieniem oznaczeń tych punktów w operacie ewidencyjnym;
10) opis sposobu stabilizacji lub markowania punktów granicznych;
11) oświadczenia osób, o których mowa w pkt 8, dotyczące czynności wznowienia znaków granicznych lub wyznaczenia punktów granicznych;
12) szkic określający położenie wznowionych znaków granicznych lub wyznaczonych punktów granicznych w odniesieniu do granic działek ewidencyjnych i trwałych szczegółów terenowych;
13) wzmiankę o odczytaniu dokumentu przed podpisaniem;
14) omówienie skreśleń i poprawek;
15) podpis geodety uprawnionego sporządzającego protokół oraz podpisy osób, o których mowa w pkt 8, na każdej stronie protokołu;
16) informacje o ewentualnych przyczynach braku podpisu osób, o których mowa w pkt 8.
4. W przypadku gdy protokół wznowienia znaków granicznych lub protokół wyznaczenia punktów granicznych dotyczy znaków lub punktów granicznych związanych z wieloma nieruchomościami, podpisy osób, o których mowa w ust. 3 pkt 8, są wymagane na tych stronach protokołu, które zawierają informacje dotyczące znaków lub punktów granicznych związanych z nieruchomościami stanowiącymi ich własność, przedmiot użytkowania wieczystego lub innej formy władania ujawnionej w ewidencji gruntów i budynków, oraz na ostatniej stronie protokołu.

5.      Złożenie zawiadomienia o przekazaniu wyników zgłoszonych prac wraz z dołączeniem wyników pracy geodezyjnej (wyznaczenia punktów granicznych)

Prawo geodezyjne i kartograficzne

Art. 12a. 1. Wykonawca prac geodezyjnych po wykonaniu zgłoszonych prac jest obowiązany złożyć do organu Służby Geodezyjnej i Kartograficznej, do którego zostały zgłoszone prace geodezyjne, zawiadomienie o przekazaniu wyników zgłoszonych prac, dołączając wyniki prac geodezyjnych w postaci:
1) zbiorów nowych, zmodyfikowanych lub zweryfikowanych danych, które należą do zakresu informacyjnego baz danych, o których mowa w art. 4 ust. 1a pkt 2, 3 i 10–12;
2) dokumentów wymaganych przepisami wydanymi art. 19 ust. 1 pkt 11 lub ich uwierzytelnionych kopii.
1a. Organ Służby Geodezyjnej i Kartograficznej i wykonawca prac geodezyjnych mogą, na etapie zgłoszenia prac lub jego uzupełnienia, uzgodnić harmonogram i zakres częściowego przekazywania wyników zgłoszonych prac geodezyjnych.